16/10/2009

"Phát ngôn & Hành động ấn tượng" tuần này không dẫn ra nhiều con người, sự kiện mà tập trung đi sâu vào những lời nói, việc làm đáng nhớ nhất.

Không năng lực phải nghỉ, Hà Nội nên bầu trực tiếp Bí thư

Bên lề Hội nghị lần thứ 17 Ban chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội (12/10), Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị thừa nhận Hà Nội đang có số cán bộ đông sau khi hợp nhất. Tuy nhiên, ông Nghị cho rằng điều này là do nguyên trạng chứ không phải Hà Nội bổ sung thêm.

Để giảm bớt số lượng cán bộ, theo Bí thư Thành ủy, Hà Nội sẽ làm từng bước và tuân thủ quy định chung của Đảng và Nhà nước: "Phải có thời gian, đại hội sẽ có sự lọc lựa, đánh giá lại, ai xứng đáng hơn cả thì mình tiếp tục giao việc. Ai không chứng minh được năng lực của mình thì phải nghỉ".

Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị

Trong bài phát biểu Bế mạc Hội nghị (13/10), Bí thư Thành ủy gợi ý: "Tôi không dám nói thay cho Ban chấp hành Đảng bộ Thành phố, Ban Thường vụ nhưng tôi nghĩ là ở cấp thành phố chúng ta cũng nên tham gia thí điểm bầu trực tiếp Bí thư". (Dân Trí, 13/10).

Ở cương vị của người đương nhiệm như ông Nghị, những phát ngôn của ông được gọi là ấn tượng khi nó thể hiện (ít nhất về mặt hình thức) sự không tham quyền cố vị.

Người lãnh đạo minh triết hiểu rằng họ sẽ không có một chính quyền vững mạnh nếu mãi duy trì một bộ máy đông đảo nhưng không "cùng nhau làm việc", chỉ "ngồi nhìn nhau rồi quay lưng lại với nhau". Họ cũng không công bằng nếu chỉ cho phép "lọc lựa, đánh giá lại" viên chức dưới quyền mình, mà chừa tước vị của mình ra.

Sự công bằng, để dân trực tiếp chọn người có năng lực là điều kiện căn bản của nguyên tắc tuyển lựa cán bộ: không thể có một bộ máy làm việc hiệu quả nếu từng người trong đó không biểu hiện có năng lực thực hiện tốt công việc. Và hơn nữa, sự công bằng, minh bạch còn là một phạm trù đạo đức, một sự cam kết chân thành về mặt chính trị.

Ngược đãi ngư dân trú bão là hành động dã man

Tài công Nguyễn Văn Bay kiểm tra lại tàu bị cướp sau khi trở về đất liền

Đây là một tuần của nước mắt, mất mát, một tuần mà thiên tai hoành hành liên tiếp hết dọc biển từ Trung tới Bắc đất nước. Trận bão số 9 hoành hành 14 tỉnh miền Trung kéo dài nhất năm nay trên biển Đông với diễn biến phức tạp, vượt quá dự báo đã nuốt chửng gần 200 sinh mạng, biết bao mái nhà, tàu thuyền, cuốn trôi vô vàn gỗ, rừng cao su, ruộng mía....

Trong hơn 14 nghìn tỷ đồng tổng thiệt hại, riêng Quảng Ngãi chiếm hơn 1/3, dẫn đầu danh sách các tỉnh thiệt hại nặng nề nhất.

Nỗi đau đớn còn được chất chồng thêm bởi sự đối xử lạnh lùng, vô nhân tính giữa người với người khi trú bão.

Hơn 2 ngày đêm bị bão dữ đuổi chạy giữa biển khơi xa, đến khi cùng đường, 17 chiếc tàu đánh cá của hơn 200 ngư dân đảo Lý Sơn và xã Bình Châu, huyện Bình Sơn Quảng Ngãi đành chạy vào trú bão tại quần đảo Hoàng Sa lúc chiều tối ngày 28-9.

Lão ngư Nguyễn Văn Bay, vừa thoát chết trở về cùng 10 thuyền viên trên tàu QNg-5012 vẫn chưa hết bàng hoàng kể lại những gì ông tận mắt chứng kiến: Những người mặc sắc phục hải quân Trung Quốc với súng ống, búa tạ, rìu, xà beng... nhảy sang các tàu của bà con ngư dân kiểm tra giấy tờ và lục soát, đánh đập, hành hạ những bạn nghề của ông để cướp mọi thứ có giá trị.

Một nhân chứng khác, ông Nguyễn Lưu - người cùng con trai bị đánh dã man vì giấu tài sản thuật lại: "Hơn 30 phút đánh đấm trên tàu, khi 13 thuyền viên trên tàu mặt đầm đìa máu và ngã gục vì ngất, cuối cùng đám lính cũng bỏ đi, nhưng không quên đập phá những gì có thể và cướp tất cả đồ đạc, trừ chiếc la bàn gắn trên cabin, vì nó không có giá trị...".

Ông Trần Cao Mưu, Tổng thư ký Hội Nghề cá Việt Nam cho rằng nếu đúng như những gì báo chí đưa tin thì đây là sự việc nghiêm trọng và lãnh đạo Hội đã thống nhất: Khi nhận được báo cáo chính thức của Quảng Ngãi, Hội Nghề cá Việt Nam sẽ có văn bản chính thức gửi Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam để phản đối hành động ngược đãi ngư dân.

Ông Mưu nói: Hành động ngăn cản, không tiếp nhận và cứu hộ người bị nạn khi gặp bão trên biển của bất kỳ ai đều là hành động không nhân đạo, không tuân thủ quy định quốc tế về cứu hộ người gặp nạn trên biển. Đặc biệt, ngược đãi, đánh đập ngư dân, trong đó có trẻ em và cướp bóc, phá hoại tài sản, ngư cụ của ngư dân sau khi đã cho trú tránh bão là một hành động dã man. (Tuổi Trẻ, 13/10/2009).

Chống chọi với cơn cơn cuồng nộ của thiên nhiên, rồi mất hết cơ nghiệp làm ăn, những ngư dân này cảm thấy biển lấy của mình còn có lý và bớt đau xót hơn bị chính những người lợi dụng thiên tai để hành hạ, cướp bóc người gặp nạn. Có lẽ, đó là ý nghĩa của giọt nước mắt nức nở của ông Lưu: "Mình trú bão chứ có làm gì đâu mà họ đánh đập, cướp bóc tàn tệ". (Sài Gòn Tiếp Thị, 10/10/2009)

'Tôi chưa dám tin doanh nghiệp tự sống được sau kích cầu'

Ông Lê Đức Thúy (Ảnh: VNE)

Đó là phát ngôn của Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia Lê Đức Thúy khi bày tỏ quan điểm về chính sách kích cầu tại tọa đàm của Phòng thương mại châu Âu (Eurocham) sáng 14 tại Hà Nội. Theo đó, ông Thúy cho rằng: Chưa bàn đến gói kích cầu thứ 2, nhưng chắc chắn Chính phủ không thể ngừng hỗ trợ các doanh nghiệp sau gói kích cầu thứ nhất.

"Cá nhân tôi và những người mà tôi đã trao đổi chưa dám tin rằng tự thân nền kinh tế đủ sức tự phục hồi mà không cần thêm sự hỗ trợ của Chính phủ, tức là trở lại với chính sách bình thường".

"Tôi cho rằng những biện pháp hiện nay chưa đủ, có thể phải nghiên cứu các chính sách mới, như về tài khóa, tiền tệ... Không có chính sách mới thì khó duy trì sự phục hồi bền vững của kinh tế Việt Nam". (VnExpress, 14/10/2009).

Theo đánh giá của các chuyên gia, gói kích thích kinh tế thứ nhất được ban hành rất đúng đắn, kịp thời, góp phần đưa nền kinh tế thoát khỏi ảnh hưởng nặng nề của khủng hoảng tài chính thế giới, giữ nền kinh tế chỉ dừng lại ở mức suy giảm và cùng với đó, hệ thống ngân hàng, tài chính và doanh nghiệp không bị đổ vỡ... Trong khi quan điểm dừng kích cầu trước thời hạn, hoặc đúng hạn nhưng không bổ sung thêm biện pháp hỗ trợ vẫn "mơ hồ" khi chứng minh rủi ro vĩ mô, thì phía ủng hộ "kích tiếp" có lý do thuyết phục hơn trên cả phương diện con số và... tâm lý.

Điều này nhất quán với kiến nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư sau khi phân tích về tình hình sản xuất công nghiệp 8 tháng đầu năm rằng cần thiết phải có các biện pháp kích cầu mạnh hơn vì về thực chất, mức tăng trưởng của ngành công nghiệp hiện nay chưa thật bền vững.

Có thể hiểu quan điểm này qua cách ví von như sau: Nền kinh tế đang đà lên cùng với sự hỗ trợ của góp kích cầu giống như chiếc xe đang trên đà đẩy tới gần đỉnh dốc. Nếu gói kích cầu ngừng, tương ứng với việc buông tay khỏi chiếc xe ra, thì chắc chắn chiếc xe ấy sẽ tụt xuống với tốc độ không thể kìm lại được. Do đó, gói kích cầu thứ 2 cần phải mạnh hơn, quyết tâm hơn nhưng ngắn hơn để cho chiếc xe lên hẳn phía trên dốc.

Tuy nhiên, cũng không ít ý kiến lo ngại nếu tiếp tục những chính sách tương tự như hiện nay, dù giảm về mức độ và quy mô, thì kèm với nó là nguy cơ lạm phát trở lại, bất ổn tài khoá và bất công trong môi trường kinh doanh.

Trong khi đó, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên cho rằng: "Chỉ với một số tiền vừa phải tung ra, mà về cơ bản chưa phải là tiền kích cầu, nền kinh tế hầu như tự động khôi phục tăng trưởng sau khi thoát khỏi điểm tắc nghẽn. Với hơn 95% doanh nghiệp nhỏ và vừa, 70% lao động ở nông thôn, và các doanh nghiệp lớn vẫn bình yên vô sự cho đến nay, nền kinh tế này tự nói lên rằng, nó có đủ năng lực để vươn lên ngay cả khi Chính phủ không tiếp tục gói kích cầu" (Sài Gòn Tiếp thị, 13/10).

Người khôn ăn rau dại

GS Nguyễn Lân Dũng

Bài giới thiệu ẩm thực rất khiêm nhường trong mục Giải trí trên Thanh niên online (13/10/2009) có một mở đầu rất thú vị: "Ngẫm lại, người khôn nên biết ăn rau dại. Bởi rau dại chứa nhiều vị thuốc, lạ miệng và nếu bạn biết rõ nguồn gốc, rau dại có thể an toàn hơn rau trồng hiện nay", lương y Đinh Công Bảy tâm đắc nói.

Đó là bài báo lọt thỏm trong mớ tin bài nóng bỏng khắp các mặt báo tuần qua về vệ sinh thực phẩm: Tẩy trứng gà Trung Quốc thành gà ta bằng axit, dưa vàng, nho xanh không hạt, hồng ngâm ngấm thuốc... Thành ra, tâm lý hiện nay của người tiêu dùng là: cái gì ngon, xanh, tươi ắt "có thuốc".

Thế nhưng chắc chưa ai quên khuyến cáo cả năm nay của "Gặp nhau cuối tuần", mới đây được GS.TS Nguyễn Lân Dũng nhắc lại: "Ra chợ mua loại rau có một ít vết sâu ăn chưa chắc đã là rau sạch. Các bà buôn rau đã xui nông dân để sâu ăn một ít rồi hãy phun thuốc trừ sâu đấy (!). Thậm chí có những bà bán rau còn ma mãnh thỉnh thoảng tung một ít sâu sống lên trên mặt rau để đánh lừa người mua". (Thể thao & Văn hóa, 13/10/2009).

Trong hoàn cảnh như thế, bài báo giới thiệu những món "rau dại" bỗng mang một ý nghĩa to lớn. Nó vừa trở thành một sưu tầm hữu ích với người đọc, khiến vị giác của họ hào hứng với một món lạ, ngon, sạch, đồng thời cũng đắng đót, uất nghẹn. Tại sao khi đời sống nâng lên, năng suất nông phẩm, kĩ thuật nông nghiệp đều phát triển, thì chúng ta lại "đói" chính thứ thức ăn sẵn có, rẻ tiền, vốn thường từng chẳng bao giờ lo thiếu trên mâm cơm người nghèo trước kia?

Người dân thì ám ảnh với những chất độc ở mọi thực phẩm như vậy, nhưng không có cách nào vẫn phải hàng ngày, hàng giờ quên bệnh mà nuốt chúng vào ruột. Thử hỏi nếu không "tặc lưỡi", thì chả lẽ chịu chết đói?

Nếu, những nhà quản lý cứ không có biện pháp nào cải thiện chất lượng thực phẩm, một vài người dân bức xúc quá đã đồ rằng: Ít thế hệ nữa, chỉ còn mỗi những lãnh đạo này còn khỏe, vì có cơ hội ăn đồ nhập khẩu có bảo đảm rõ rệt, có đủ các máy móc thử vệ sinh, tiệt trùng mọi thứ trước khi ăn.

Hi vọng, loại rau có bảo đảm với bao bì ghi rõ: "Doanh nghiệp chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu còn có dư lượng thuốc trừ sâu hóa học" như dự án của nhà khoa học Nguyễn Lân Dũng giới thiệu sắp thành hiện thực và sớm phổ biến cả nước.

Nếu thí sinh Hoa hậu Quý bà cũng dùng lý lẽ như… ông Kỳ

Ông Võ Thành Kỳ

Sau khi ký công văn gửi lên Bộ VH-TT-DL và Bộ Công an đề nghị xử lý hai thí sinh dự thi “Hoa hậu Quý bà”, trước phản ứng của dư luận, dường như ông Võ Thành Kỳ, phó chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, đã biết mình… bị hớ.

Sau một hồi tránh sự “làm phiền” của báo chí, cuối cùng ông đã trả lời phỏng vấn trên Tuổi Trẻ (16/10) với lý lẽ… hơi bị đuối.

Ông nói mình gửi công văn là “gửi cho cá nhân các anh: Lê Tiến Thọ - thứ trưởng Bộ VH-TT-DL, trung tướng Vũ Hải Triều – phó tổng cục trưởng Tổng cục An ninh và đại tá Trần Việt Dũng – phó cục trưởng Cục Bảo vệ nội bộ và tư tưởng văn hóa (A25)” - tức trưởng ban chỉ đạo và các thành viên ban chỉ đạo. Thế nhưng, phóng viên hỏi ngay: Sao ban chỉ đạo có 8 thành viên mà lại chỉ gửi cho 3 người? Sao nội dung lại nêu hành vi sai phạm của hai thí sinh rồi đề nghị điều tra, xử lý?

Ông Kỳ khẳng định lặp đi lặp lại mình “gửi để báo cáo, chứ không phải gửi để điều tra xử lý chị Phương và chị Ngọc” nhưng trong câu trả lời thể hiện sự lúng túng thấy rõ.

“Điều tra ở đây là nhằm làm rõ trắng đen chứ không phải xử lý để bắt tù, kêu án ai. Điều tra ở đây là làm rõ những gì họ tố cáo là có hay không và cũng làm rõ BTC cuộc thi là đúng hay sai. Nếu BTC chúng tôi có sai cũng xử lý luôn. Trong niềm tin nội tâm, khi gửi công văn tôi nghĩ là ban chỉ đạo xử lý được và muốn làm rõ vấn đề thôi. Chứ tôi không nghĩ phải xử lý hình sự gì đâu”, ông Kỳ nói.

Nếu vấn đề chỉ đơn giản như ông cách ông Võ Thành Kỳ chú giải thì xét lại, cũng khó có thể làm trầm trọng hóa hành động lên tiếng, đòi giải thích rõ của các “Quý bà” Doãn Phương hay Bảo Ngọc. Đó là chuyện bình thường trong xã hội tôn trọng tự do ngôn luận mà.

Đành rằng họ đã thể hiện sự bức xúc, dễ trở nên hơi quá khi lên tiếng; nhưng nếu bây giờ, khi người ta đòi “xử lý” họ và họ đưa ra lý lẽ như của ông Kỳ: “Chúng tôi có quyền lên tiếng với BTC của cuộc thi mà chúng tôi tham gia, cũng muốn làm rõ vấn đề, chứ không nhằm kiện cáo gì ai!”(mà kỳ thực là vậy) thì sao lại phải dùng uy quyền “đe nẹt” họ như vậy?! Quyền lực phải được đặt đúng chỗ.

Nguyên Nhung (tổng hợp)

09/10/2009

Giáo dục, an sinh đời sống, kinh tế, văn hóa..., có nhiều lĩnh vực, ngành nghề nảy sinh những vấn đề riêng gây băn khoăn, lo lắng. "Phát ngôn & Hành động ấn tượng" tuần này thấy rằng rất cần định ra "tâm bão" để "khoanh vùng" một cách triệt để, tránh những ảnh hưởng gây hại.

Rút cuộc có cần xác định tâm bão?

Sau khi cơn bão số 9 đi qua thì lũ lớn tiếp tục tới, gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Nhưng khi lũ đã quét xong rồi, chứng minh sức gây thiệt hại nặng nề của nó thì tiếp tục là những “cơn mưa” lời qua qua tiếng lại về trách nhiệm, mức độ đúng sai của công tác dự báo, tính chuyên môn của đội ngũ làm khí tượng thủy văn, tinh thần và khả năng chống báo của các cấp. Có nơi như Đà Nẵng, khi bão lũ về đã đánh “vỡ” ra nhiều công trình gian dối.

Ông Đào Xuân Học

“Bão ảnh hưởng rộng như thế, quét mạnh như thế, chỉ tính riêng bán kính bão đã lên đến mấy trăm km. Vậy cãi nhau về tâm bão thì có ý nghĩa gì, để làm gì?Đến lúc này công tác khắc phục hậu quả bão lũ, ổn định đời sống người dân vùng lũ là ưu tiên hàng đầu nhưng với cách nhìn nhận “đa chiều” như trên thì vẫn phải thắc mắc: Vậy rút cuộc có cần xác định tâm bão để người dân vùng bão phòng tránh, di dời và để xác định… tâm trách nhiệm?"

Thế nhưng một mặt cho rằng việc xác định tâm bão ở đâu không có ý nghĩa gì như thế nhưng khi nói về tính chuyên môn kém và thiếu sát thực trong dự báo thời tiết của ta, Thứ trưởng Đào Xuân Học vẫn nhắc đến… tâm bão: “Ở các tỉnh đều có một ông “phó” có chuyên môn về thủy lợi. Người ta nói gió cấp 6 có bán kính bao nhiêu km thì phải biết được tâm bão ở đâu. Lãnh đạo các tỉnh phải nghe người có chuyên môn này để đưa ra quyết định”.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Đào Xuân Học khẳng định với VietNamNet trong buổi phỏng vấn xoay quanh hậu quả cơn bão số 9 và những bất đồng nảy sinh về chuyện dự báo bão.

Không rõ Thứ trưởng có thấy khâu dự báo có vấn đề nào không hoặc có trách nhiệm đến đâu trong thiệt hại do bão gây ra, nhưng theo nhận định của ông, hậu quả bão số 9 nặng nề như vậy “là do tổ hợp 2 yếu tố vượt lịch sử: quy mô bão vượt nhiều so với quy mô bão lịch sử năm 2006, lũ vượt lũ lịch sử năm 1999. Đặc biệt lũ xuất hiện trước và trong bão” (VietNamNet, 7/10). Như thế nghĩa là hoàn toàn do yếu tố khách quan, không thể kiểm soát, đề phòng được. Thế thì cãi nhau để làm gì, cãi nhau với… thiên nhiên à?!

“Tính toán cụ thể”

Ông Phùng Đình Thực

Do sự cố về một đường ống dẫn khí, nhà máy lọc dầu Dung Quất (đang trong giai đoạn chạy thử) đã phải dừng vận hành từ ngày 16/8. Theo ông Phùng Đình Thực, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam), “đây là một sự cố nằm ngoài mong muốn của phía nhà thầu lẫn chủ đầu tư” chứ không phải do chất lượng thiết bị của nhà máy “có vấn đề”.

“Sau khi phát hiện ra lỗi, nhà thầu Technip đã khẩn trương khắc phục và đưa nhà máy vận hành trở lại vào ngày 1/10 vừa qua”, ông Thực nói. Và “do sự cố hỏng van vừa qua nên nhà thầu đã báo cáo lùi thời hạn bàn giao nhà máy vào cuối tháng 12 này” thay vì 25/10 như tiến độ đặt ra ban đầu.

Một sự kiện đáng chú ý nữa là Thủ tướng vừa có quyết định về việc bổ sung hơn 550 triệu USD cho nhà máy nâng tổng mức đầu tư của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất từ 2,501 tỷ USD lên 3,054 tỷ USD.

“Nếu chi phí đầu tư tăng lên thì chắc chắn sẽ có ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm của nhà máy đó. Tuy nhiên, ảnh hưởng như thế nào thì phải có tính toán cụ thể”, ông Thực nói trên VnEconomy hôm 8/10.

Với yếu tố này dư luận thắc mắc: Khi có quyết định được bổ sung trên 550 triệu USD thì phải có “tính toán cụ thể” lắm rồi chứ?!

Nói thẳng, nhìn thẳng vào giáo dục

Việc ông Sầm Đức Xương (nguyên Hiệu trưởng trường THPT Việt Vinh, Bắc Quang, Hà Giang) "bán trinh" học trò còn chưa nguôi ngoai dư luận thì mới đây, lại tiếp tục xảy ra vụ ông Phạm Văn Vân (nguyên là giáo viên Trường tiểu học Kỳ Sơn, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) cưỡng bức chính học trò 9 tuổi. Trước đó, vụ “thầy giáo” Đỗ Tư Đông “đổi tình lấy điểm” từng khiến dư luận bất bình.

Nhìn vào những vụ việc có cùng tính chất có thể thấy mức độ nghiêm trọng và tệ hạI theo chiều hướng đi lên. Thế nhưng, như nhiều lĩnh vực khác, ngành giáo dục khuyên xã hội nên nhìn vào nửa ly nước đầy chứ đừng có săm soi quá nhiều đến nửa ly nước vơi.

Khi nhìn vào các sự việc tệ hại trên , bên cạnh việc khẳng định “vẫn còn nhiều nhà giáo không vượt được cám dỗ đời thường” (một điều e rằng có thể dùng để nhận định cho… nhiều lĩnh vực khác) thì Thứ trưởng Bộ GD - ĐT Nguyễn Thị Nghĩa khẳng định: “Đội ngũ hơn một triệu nhà giáo hiện nay, tuyệt đại đa số có phẩm chất đạo đức tốt, tận tuỵ, tâm huyết hết lòng vì học sinh thân yêu. Đáng tiếc, cá biệt vẫn còn một số ít thầy giáo vi phạm đạo đức nhà giáo, làm cho đội ngũ các nhà giáo chân chính hết sức đau lòng và phẫn nộ như ông Sầm Đức Xương hay Phạm Văn Vân”. (VietNamNet, 7/10)

GS Hoàng Tụy

Trong bài viết dài và tâm huyết (2 kỳ) có tên “Giáo dục: Xin cho tôi nói thẳng” trên tạp chí Tia Sáng, tuy đề cập chủ yếu đến sự yếu kém trong giáo dục đại học và đòi hỏi chấn hưng, cải cách triệt để, theo hệ thống; nhưng GS Hoàng Tụy vẫn có nói đến các hiện tượng riêng lẻ với cái nhìn khách quan, thẳng thắn: “Các quan chức giáo dục bảo những hiện tượng không hay chỉ là riêng lẻ, và để cho công bằng phải nhắc đến biết bao gương tốt hằng ngày vẫn âm thầm diễn ra. Đúng thế thật, song tiếc thay điều đó chỉ càng nói lên khoảng cách lớn giữa tiềm năng với thực tế - một khoảng cách không thể chấp nhận được mà nguyên nhân, như Chính phủ đã chỉ rõ gần đây, là do quản lý bất cập”.

Quả đúng như vậy, chúng ta đã nhùng nhằng với mọi chuyện lâu quá rồi. Những phép toán của ngành giáo dục mãi không được giải dù tiếng trống báo hiệu hết giờ đã gióng lên từ lâu. Cũng như khi thi tuyển, phải có người chịu điểm kém và có người bị đánh rớt.

Có khẩu hiệu “trường học thân thiện, học sinh tích cực” và người ta nên hướng đến cái nhìn tích cực, nhìn vào nửa ly nước đầy như được “dạy bảo” nhưng cách tốt nhất là nhìn trực diện vào thực tế, như GS Hoàng Tụy đã bảo: Xin cho tôi nói thẳng!

Thu là một chuyện, quản nguồn thu là chuyện khác!

Bộ Giao thông Vận tải vừa có đề xuất thu phí lưu hành 300.000 - 1.500.000 đồng với xe máy đăng ký mới. Mức thu đối với ôtô sẽ áp dụng khi kiểm định với mức tối thiểu 1,2 triệu đồng một năm.

Việc thu phí là cần thiết để nhằm mục tiêu “bảo trì đường bộ” như Đề án đặt ra, nhất là khi ai cũng rõ hệ thống đường bộ của VN hiện nay rất tệ. Tuy nhiên, việc thu các mức phí khác nhau theo chênh lệch của phân khối xe không có nghĩa là đảm bảo sự chênh lệch giữa… xe đi ít và xe đi nhiều. Quan trọng hơn là chỉ có xe máy đăng ký mới phải nộp phí còn hàng chục triệu xe đã đăng ký, đang lưu thông sẽ không phải nộp phí. Một điểm nữa là liệu phí lưu thông có chồng lên phí cầu đường?

Bộ Giao thông Vận tải còn đưa ra phương án thu phí lưu hành qua giá xăng dầu. Tuy nhiên, các hoạt động nông nghiệp, công nghiệp phục vụ sản xuất cũng có nhu cầu xăng dầu cao chứ không phải chỉ có phương tiện giao thông, vì thế nếu thực hiện cách thu phí này (như nhiều nước đang áp dụng) thì sẽ phải có cách điều phối hợp lý. Một điều nữa mà người tiêu dùng còn chưa thôi ấm ức đó là sự “phập phù” của giá xăng dầu suốt bấy lâu và nay có thể phải gánh thêm vào phí lưu thông!

Nói về “dịch vụ đường xá” kiểu này, TS Ronald Allan, Chuyên gia tư vấn của World Bank, đã có bình luận: Nếu thu phí từ người sử dụng đường thì sẽ phải cung cấp hệ thống đường chất lượng cao và công khai minh bạch số tiền chi tiêu do người sử dụng đóng góp. Ủy ban giám sát Quỹ bảo trì đường bộ phải có đại diện của người sử dụng đường và đại diện của Chính phủ.

Đâu là lối hành xử đẳng cấp “quý bà”?

Chung kết Hoa hậu Quý bà đẹp và thành đạt

Có lẽ sẽ chẳng có dấu hỏi nghi nghi ngại nào về hai yếu tố “đẹp và thành đạt” đối với các thí sinh được Ban gián khảo, Ban tổ chức chọn vào vòng chung kết cuộc thi Hoa hậu Quý bà đẹp và thành đạt VN 2009. Đẹp và thành đạt – đó là những điều tuyệt vời quá!

Rất nhiều vị giám khảo có tiếng tăm, uy tín lâu nay đã đích thân chấm điểm, lựa chọn các thí sinh vào vòng chung kết từ hàng ngàn thí sinh đăng ký tham dự, qua nhiều vòng thì cam go. Thế thì làm sao mà để lọt người không xứng đáng được! Đến tận khai cuộc thi đã kết thúc rồi BTC, BGK luôn khẳng định đã luôn làm việc “sáng suốt, khách quan, công bằng và thống nhất cao” đó thôi.

Thế mà chỉ cần đọc công văn của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đệ trình lên Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch, Tổng cục An ninh Bộ Công an do ông Phó Chủ tịch Tỉnh Võ Thành Kỳ cũng là Trưởng BTC cuộc thi đệ trình thì thấy ngay: Chưa chắc người xét duyệt, chọn lựa đã giỏi chọn và thí sinh lọt vào vòng chung kết đã là “đẹp và thành đạt”. Nếu được vậy thì chẳng có chuyện “Đề nghị xem xét xử lý hành vi của thí sinh tham gia cuộc thi…” như tiêu đề Công văn nêu ra.

Cụ thể hai thí sinh Trần Bảo Ngọc và Doãn Thị Phương của cuộc thi này "vì động cơ cá nhân mà cố tình bôi nhọ danh dự người khác". Phải mở thêm ngoặc ngay rằng: Hai thí sinh này đều nằm trong 6 người được gọi tới phỏng vấn thêm trước giờ đăng quang, thậm chí Trần Bảo Ngọc là thí sinh được đặc cách vào vòng chung kết. Thế rồi họ bất ngờ trở thành “người thất bại”, nên sinh ra hụt hẫng, bàng hoàng, uất ức và có thể cả “háo danh”,“cay cú” nên đã công khai đòi BTC phải giải đáp ứng kiến nghị, khúc mắc của họ một cách minh bạch. Để đáp trả, tỉnh Vũng Tàu làm công văn gửi cả đến Bộ Công an (chứ không chỉ đơn vị tổ chức) đề nghị “xử lý thí sinh” ngay lập tức.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Trưởng Ban tuyên truyền Hội Luật gia TPHCM, nói "Hành vi nhắn tin hăm dọa người khác là hành vi vi phạm pháp luật”. Còn luật sư Phạm Hồng HảI (thuộc đoàn Luật sư Hà Nội) nói: “Trong trường hợp của cuộc thi Hoa hậu Quý bà Việt Nam 2009, nếu thí sinh gửi đơn kiện về kết quả cuộc thi, các cơ quan chức năng phải có nhiệm vụ xác minh lại sự việc. Còn khi Ban tổ chức có công văn đề nghị xử lý hai thí sinh đã có những lời lẽ không đúng về cuộc thi trên báo chí, xúc phạm đến danh dự của nhiều người, họ phải đưa ra các bằng chứng cụ thể và thuyết phục. Nếu không, hai thí sinh có quyền kiện lại Ban tổ chức để bảo vệ quyền công dân của mình”. (Đất Việt, Ngôi Sao, 8/10).

Rõ ràng ở một cuộc thi hoa hậu cấp quốc gia duy nhất trong năm, để chuẩn bị cho cuộc thi thế giới, mà đến khi vãn cuộc rồi hai bên vẫn phải nói qua nói lại như thế thì khó có thể nói là nó đã “thành công” như ý muốn khi tổng kết. Nếu theo dõi báo chí và dư luận về cuộc thi này thì sẽ phải thắc mắc về kết luận “đến lúc này, dư luận xã hội và báo chí nói chung đều thừa nhận những thí sinh đoạt giải là xứng đáng” mà ông Võ Thành Kỳ đưa ra có phải là "tương đối" chủ quan?!.

Danh Anh (tổng hợp)

25/09/2009

(TuanVietNam) - Tinh thần duy lý, thượng tôn pháp luật, ý thức về trách nhiệm cá nhân... đó là những gì xã hội chúng ta đang hướng tới. Tiếc thay đó cũng lại là thứ mà nhiều người chưa có được, như một số phát ngôn và hành động ấn tượng tuần này cho thấy.

Điều chỉnh lại chỉ tiêu 100% cán bộ quản lý là TS

Được hỏi "bao nhiêu phần trăm cán bộ khối chính quyền diện Thành ủy quản lý có trình độ tiến sĩ là khả thi?", ông Lê Quốc Cường, PGĐ Sở Nội vụ Hà Nội, nhận định: "Theo tôi, trên dưới 50% là khả thi nhất". (Hà Nội Mới, 24/9).

Ông Cường là một trong những người trực tiếp tham gia soạn thảo kế hoạch thực hiện Chiến lược cán bộ, công chức khối chính quyền TP từ nay đến năm 2020.

Ông cũng làm rõ thêm rằng chỉ tiêu 100% đã nêu trong bản kế hoạch mới là cái đích để Thành ủy "phấn đấu" chứ không phải là "quyết tâm" đạt được bằng mọi giá, đồng thời bày tỏ sự tin tưởng: "Nếu phấn đấu hết sức, có bài bản, khoa học, tôi tin là có thể đạt được… Tôi dám chắc là không thể có chuyện chạy đua bằng cấp ở đây ".

Không rõ Hà Nội sẽ "phấn đấu" bằng cách nào. Nếu có cơ chế tuyển dụng những người có khả năng làm quản lý trong số các trí thức đã sở hữu bằng tiến sĩ thì xin không bàn ở đây. Nhưng trong trường hợp dùng tiền thuế của dân để đào tạo "có bài bản, khoa học" các công chức thành tiến sĩ, thì đó lại là một câu chuyện khác.

Vả chăng, thông thường, "phấn đấu hết sức" tất nhiên phải hàm nghĩa "quyết tâm". Tuy vậy, rất có thể Hà Nội sẽ phấn đấu hết sức mà lại không cần quyết tâm, và vẫn sẽ đạt tỷ lệ 50% tiến sĩ - điều này trong tương lai người dân sẽ được chứng kiến.

Ngoài ra, nếu kế hoạch được thực hiện, người dân thủ đô hoàn toàn có thể tự hào về Hà Nội: một trong 10 thành phố lớn nhất thế giới, và chắc chắn cũng là một trong những đô thị có số cán bộ chính quyền là tiến sĩ đông đảo nhất.

Đó hẳn nhiên là một thành tựu, và hơn thế, còn là một nét khác biệt so với thế giới: Ở nhiều nước, tiến sĩ thường làm công tác nghiên cứu khoa học và/hoặc giảng dạy. Ở ta, tiến sĩ có cơ hội làm lãnh đạo, nhờ cơ chế tiến sĩ hóa người làm việc trong bộ máy chính quyền.

Khi ĐBQH phải giám sát "cấp trên"...

... Thì điều này, cộng với chất lượng hoạt động của đời sống chính trị ở ta, sẽ đưa đến một thực trạng mà ai cũng đoán biết được như hiện nay: Hoạt động giám sát của QH đối với cơ quan hành pháp còn yếu kém, chỉ sôi nổi tại các kỳ họp QH, nơi có rất đông ĐB ngồi dự, hàng chục phóng viên báo, đài, và hàng triệu khán giả theo dõi qua truyền hình trực tiếp.

Ông Nguyễn Hữu Nhơn. Ảnh: dongthap.gov.vn

Phó trưởng đoàn ĐBQH Đồng Tháp Nguyễn Hữu Nhơn lý giải, đối tượng chịu sự giám sát hầu như "toàn là cấp trên" của các ĐB, cho nên "dù luật cho phép thì cá nhân từng ĐBQH cũng không thể đơn phương tự đi giám sát". (VietNamNet, 23/9)

Nghe ông Nhân nói, cứ có cảm tưởng ĐBQH sợ "cấp trên" như sợ cọp, nên nỗi luật pháp cho quyền mà ĐB vẫn e ngại, làm gì cũng không dám "đơn phương", cứ phải chọn chốn công khai, đông người chứng kiến. Thật lạ.

Trên nguyên tắc, ĐBQH là những người được dân ủy nhiệm để kiểm tra hoạt động của bộ máy hành pháp, nên chính ra "cọp" ở đây phải là các ĐBQH mới phải. Cũng không thể nói "đối tượng chịu sự giám sát hầu như toàn là "cấp trên" của các đại biểu". Bởi lẽ, cấp trên của các ĐBQH chỉ có thể là cử tri.

Và, thôi thì trên dưới gì đi nữa, ĐBQH là đại diện của cơ quan lập pháp, rất nên đi tiên phong trong việc khích lệ tinh thần "thượng tôn pháp luật", xây dựng nhà nước pháp quyền, đặt pháp luật lên cao nhất, bất kể "trên", "dưới"! Tất nhiên, đấy là điều chúng ta mong muốn (và có lẽ nhiều ĐBQH cũng muốn). Nguyên tắc thì là thế...

Không nắm kinh tế, làm sao Nhà nước giữ vai trò chủ đạo?

Câu hỏi mang tính lý luận này là do Cựu ủy viên Bộ Chính trị, GS Nguyễn Đức Bình, nêu ra tại hội thảo "Mô hình kinh tế tổng quát trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam: Cơ sở lý luận và thực tiễn".

Ông Bình cho rằng đường lối kinh tế cơ bản trong thời kỳ quá độ phải là: Nền kinh tế nhiều thành phần cùng tồn tại và phát triển một thời gian dài, trong đó kinh tế nhà nước là chủ đạo; kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng của kinh tế quốc dân...

"Có đồng chí chủ trương nhà nước chủ đạo chứ không phải kinh tế nhà nước chủ đạo. Vậy nhà nước lấy gì mà chủ đạo?" - ông Nguyễn Đức Bình đặt vấn đề. (Pháp luật TP HCM, 24/9)

Ảnh: PL TPHCM

Thực ra, nếu hiểu vai trò chủ đạo của Nhà nước là điều tiết nền kinh tế, hạn chế những khuyết tật của thị trường, kiện toàn hệ thống luật pháp và đảm bảo tính hiệu lực nghiêm minh của nó, thì không một quốc gia nào trên thế giới có thể phủ nhận vai trò của nhà nước. Tuy nhiên, không phải ở mọi quốc gia đó, kinh tế nhà nước đều là chủ đạo.

Đây cũng là điều trao đổi của nhiều ĐB trong hội thảo, chẳng hạn Cựu Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển nêu ý kiến: "Có cần đặt vấn đề nền tảng nữa hay không? Nếu có thì lý giải thế nào? Cá nhân tôi cũng cho rằng không cần thiết phải đặt ra vấn đề này".

Sự thực là, cuộc tranh luận về tầm quan trọng của kinh tế nhà nước, kinh tế tư nhân đã diễn ra từ rất lâu, thậm chí học giả Daniel Yergin và Joseph Stanislaw còn cho rằng lịch sử kinh tế thế kỷ 20 là lịch sử cuộc đấu tranh giữa "Nhà nước" và "thị trường tự do". Cả hai bên "đấu tranh" đều có những lý thuyết bảo vệ quan điểm của mình, lý thuyết nào cũng thành công trong những giai đoạn nhất định, và rồi giai đoạn nào cũng kết thúc bằng một cuộc khủng hoảng kinh tế trên quy mô lớn, đòi hỏi phải xem lại mô hình đang theo đuổi.

Từ thực tế đó, có cực đoan không khi ta nói rằng mọi chủ thuyết, lý thuyết kinh tế đều mang tính lịch sử, và có lẽ chẳng nên giữ quan điểm cực đoan với bất kỳ lý thuyết nào. Suy cho cùng thì, như Goethe đã nói, "mọi lý thuyết đều xám, chỉ cây đời mãi mãi xanh tươi".

Dân vận hay quan vận?

"Muốn tập hợp dân thì phải làm cho tới nơi, tới chốn" - Phó Bí thư Thành ủy TP HCM Huỳnh Thị Nhân chia sẻ với người làm công tác dân vận tại buổi trao đổi kinh nghiệm trong xây dựng, phát hiện, nhân rộng mô hình "dân vận khéo" do Thành ủy tổ chức ngày 22/9.

Các đại biểu thống nhất cho rằng, muốn tập hợp được quần chúng thông qua việc dân vận, trước hết, cán bộ dân vận phải có tâm để hiểu dân, từ đó có cách giúp đỡ, thuyết phục dân. Đại diện Ban Dân vận huyện ủy Nhà Bè hài hước: "Làm dân vận nếu không đẹp trai thì phải chai mặt". (VietNamNet, 23/9)

Ảnh: VNN

Tới đây, bà Huỳnh Thị Nhân kể: "Tôi nghe nói ở phường Phước Bình, quận 9, bà con phản ánh cả năm trời chuyện mấy cái cột đèn đứng giữa đường, gây cản trở giao thông và nguy hiểm cho người đi đường. Khi dân kêu quá, mấy ông ở phường bảo giờ mấy ông không biết làm sao, kêu cả năm rồi, hết cách rồi. Trả lời với dân vậy sao được?".

Theo bà Nhân, dân kêu đúng thì phải giải quyết: "Mấy cái cột đèn đó nếu kêu rồi mà đơn vị quản lý không làm thì phải báo cho quận. Quận giải quyết không được thì kêu tới thành phố chứ sao lại buông xuôi? Không nhẫn nại, bền chí thì làm dân vận không thành công được".

Nhưng nếu đúng như bà Huỳnh Thị Nhân nói (và nếu độc giả hiểu không nhầm), thì ở đây là sự nhẫn nại, bền chí của người làm dân vận với... chính quyền chứ đâu phải với người dân? Nói cách khác, dân vận không được buông xuôi thì "quan vận" cũng... hệt như vậy. Làm "quan vận" cũng cần làm cho tới nơi, tới chốn, cũng cần "nếu không đẹp trai thì phải chai mặt", v.v…

Chẳng biết đọc giả hiểu như vậy có đúng không?

Cho mượn ôtô vì hết chỗ chứa

"PMU 18 không có chỗ để hàng chục ôtô, khi có đề nghị của một số cơ quan nhà nước, chúng tôi đã cho họ mượn để sử dụng", cựu tổng giám đốc Bùi Tiến Dũng trình bày trong phiên xử vụ PMU 18, giải thích về việc đã "hào hiệp" cho mượn hàng chục ôtô trái quy định. (VnExpress, 24/9)

Bùi Tiến Dũng (trên) và Huỳnh Ngọc Sĩ. Ảnh: VNE

Vụ án này thật lớn, nổi tiếng trong và ngoài nước, việc xét xử kéo dài... Tuy vậy, lý do bị cáo đưa ra để phân trần về vụ cho mượn xe, gây thiệt hại mấy tỷ đồng, thì thật nhẹ nhàng, đơn giản.

Cùng ngày, cũng diễn ra phiên tòa xét xử một vụ án nổi tiếng khác, vụ Công ty PCI và sai phạm tại Ban Quản lý dự án PMU Đông Tây. Trình bày về số tiền 52.250.000 đồng nhận từ Công ty PCI (tiền cho thuê nhà công, đút túi riêng), bị cáo Huỳnh Ngọc Sĩ (nguyên GĐ Ban Quản lý dự án) cũng giải thích thật nhẹ nhàng, đơn giản, rằng ông không biết rõ nguồn gốc số tiền trên, "cứ tưởng là tiền thưởng". (Tiền Phong, 24/9)

So sánh khập khiễng: Chuyện GĐ dự án nhận tiền mà "cứ tưởng là tiền thưởng" gợi nhớ tới truyện cười nọ, trong đó một người sắp bị sét đánh mà cứ tưởng là được chụp ảnh (!). Xét ra họ đều hồn nhiên như nhau cả.

Cô giáo sốt ruột

Theo "phản ánh" của học sinh, ở lớp 1/7, trường tiểu học Bàu Sen (TP HCM), có bé B. ngày nào cũng bị cô đánh vì tội viết chậm, viết xấu.

Khi phóng viên "chất vấn", cô L. - giáo viên chủ nhiệm - thừa nhận: "Có đánh em B. nhưng chỉ đánh bằng tay chứ không đánh bằng thước. Em B. học hơi chậm, viết cũng chậm, chưa đánh vần được, chỉ những âm nào học rồi bé mới biết mà thôi". (Tuổi Trẻ, 24/9)

Ý cô L. là, bé B. bị phạt là xứng đáng vì bé học chậm, chỉ những âm nào học rồi mới biết chứ lại không biết những âm chưa học.

Khổ thân bé B. Nếu bé vừa vào lớp 1 đã đọc mau viết lẹ cả những gì chưa học thì chắc chẳng cần thầy cô giáo nữa, mời bé lên luôn lớp 2 cho cô khỏi sốt ruột. Với kiểu giáo dục như vậy, thảo nào các bậc cha mẹ cứ phải lo cho con đi học chữ trước khi vào "vỡ lòng".

Nói thêm, cô giáo chủ nhiệm của bé B. có ý cho rằng đánh bằng tay chứ không bằng thước, là... ổn rồi. Dù sao thì, cô chân yếu tay mềm, đánh bằng tay không để lại tổn thương thể chất nặng như bằng thước. Có điều, mức độ tổn thương về tinh thần thì chắc ở cả hai hình thức là như nhau.

Quan niệm "thương cho roi cho vọt" này cho đến nay vẫn được nhiều thầy cô và cả bậc cha mẹ hết sức tán đồng. Thực trạng ấy cho thấy cái gọi là "quyền trẻ em" dường như chưa phải là một khái niệm nghiêm túc ở nước ta, trong khi Việt Nam đã ký các công ước của LHQ về quyền trẻ em từ rất lâu rồi. Từ văn bản luật đến thực tế, con đường thật là xa.

Thu hồi thẻ "giáo viên chưa đạt chuẩn"

Cũng là một câu chuyện khác của ngành giáo dục. Phòng GD-ĐT TP Phan Rang - Tháp Chàm đã vừa chỉ đạo thu hồi 38 thẻ công chức dành cho cán bộ, giáo viên của ba bậc học mầm non, tiểu học, THCS, vì các thẻ này gây sốc nặng trong dư luận.

Bà Nguyễn Thị Mẫu Đơn, Trưởng phòng, cho biết: "Chúng tôi đã chỉ đạo cán bộ thuộc cấp rút kinh nghiệm" (Tuổi Trẻ, 24/9). "Sự cố này là do sai sót của hai cán bộ phòng tổ chức chứ không nhằm hạ thấp danh dự của thầy cô. Ngay sau khi nhận được phản ánh, chúng tôi đã cho thu hồi để cấp lại thẻ cho cán bộ giáo viên" (VnExpress, 23/9).

Nếu việc cấp thẻ "giáo viên chưa đạt chuẩn" này cho giáo chức diễn ra trong mấy ngày qua thì chúng ta đã được chứng kiến hành động quá ấn tượng của tuần. Dù sao, cách xử lý nhanh gọn của Phòng GD-ĐT Phan Rang - Tháp Chàm cũng xứng đáng được coi là hành động ấn tượng.

Tuy thế, vẫn còn cái gì đó gờn gợn khi Trưởng phòng Nguyễn Thị Mẫu Đơn quy hoàn toàn trách nhiệm cho "thuộc cấp", cho hai nhân viên không hiểu rõ nội dung chỉ đạo của cấp trên. Không biết ngoài việc thu hồi những tấm thẻ gây bức xúc cho CBCNV, lãnh đạo Phòng GD-ĐT địa phương đã có lời xin lỗi nào gửi tới các giáo viên bị tổn thương hay chưa?

Và vì vậy, ngoài hành động ấn tượng (nhanh chóng thu lại thẻ), Phòng GD-ĐT Phan Rang - Tháp Chàm ghi thêm một phát ngôn ấn tượng, rất điển hình cho phong cách lãnh đạo ở nhiều nơi, nhiều lúc: "Chúng tôi đã chỉ đạo cán bộ thuộc cấp rút kinh nghiệm".

Người bị TNGT phải tự chứng minh

Diễn giải về Luật Bảo hiểm Y tế, Thạc sĩ Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban thực hiện chính sách BHYT - BHXH Việt Nam, cho biết: "Nếu bị tai nạn giao thông mà không vi phạm luật thì được quỹ BHYT chi trả, nếu phạm luật thì không. Trường hợp chưa xác định được thì người bị tai nạn ứng trước, sau đó chứng minh được mình đúng thì BHXH sẽ chi trả lại".(Pháp luật TP HCM, 24/9)

Ông Nguyễn Minh Thảo. Ảnh: PL TPHCM

Quy định như vậy của luật BHYT xem ra không hợp lý, bởi lẽ nó sai nguyên tắc cả trên phương diện luật nói chung lẫn luật về bảo hiểm nói riêng.

Xét từ khía cạnh luật học, người dân không bao giờ có nghĩa vụ phải chứng minh mình không phạm luật, mà ngược lại, chính quyền, cơ quan nhà nước có trách nhiệm chứng minh một công dân nào đó đã vi phạm pháp luật.

Còn đứng trên phương diện BHXH, ở các nước tiên tiến, người dân trả đều đặn BHXH, trong đó có BHYT, để được chữa chạy miễn phí hoặc với chi phí thấp trong trường hợp họ bị bệnh hoặc gặp các rủi ro khác. Cho nên, nếu luật bảo hiểm chỉ đền bù cho những người bị tai nạn giao thông nhưng không có lỗi thì thật phi lý và sai nguyên tắc của bảo hiểm.

Nguyên tắc thì là thế, nhưng...

Với logic "người bị tai nạn giao thông phải tự chứng minh", thì người bị cảm lạnh cũng phải tự chứng tỏ là họ đã mặc rất ấm áp nhưng vẫn bị ốm, mới mong được BHXH thanh toán tiền chữa trị (lại còn phải ứng trước nữa chứ!).

Hoàng Thư

18/09/2009

(TuanVietNam) - Không có nhiều phát ngôn ấn tượng tới mức gây sốc, gây bất bình hoặc làm người nghe phải bật cười. Xét tổng thể, các phát ngôn trong bảy ngày vừa qua tạo nên cảm tưởng rằng "chủ đề" chung của tuần là: phản biện xã hội.

Nhân dân hỏi, chính quyền trả lời

Trả lời câu hỏi của Tiền Phong liệu có phải cơ chế phản biện xã hội còn nặng tính hình thức, hiệu quả hạn chế, ông Vũ Trọng Kim - Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Ủy ban T.Ư MTTQVN, cho rằng “tình trạng đó là có, nhưng không phải phổ biến”.

Ông Vũ Trọng Kim. Ảnh: Tiền Phong

Ông Kim cũng nói về mối quan hệ giữa bên phản biện và bên nhận ý kiến phản biện: “Nhân dân có ý kiến về dự án này, vấn đề kia thì cơ quan chuyên môn phải trả lời, giải thích về những vấn đề mà người dân còn tranh luận, còn thắc mắc”. (Tiền Phong, 16/9).

Tổng Thư ký nói phải quá. Người nghe chỉ hơi “chạnh lòng” ở phần “ý tại ngôn ngoại” hoặc phần ẩn ý chưa được nói ra.

Có lẽ khi nói về phản biện, đa số vẫn coi đó là hoạt động nhân dân thắc mắc, hỏi và cơ quan chức năng, cơ quan có chuyên môn giải thích để sau đó nhân dân hiểu và thực hiện. Ít ai nói rằng phản biện xã hội còn có chức năng quan trọng là giúp chính quyền hoàn thiện các chính sách.

Thực chất hoạt động phản biện là sự thảo luận công khai của Nhà nước và xã hội dân sự, thúc đẩy khả năng thương lượng và tự điều chỉnh của các bên để tiến tới một xã hội tiến bộ, văn minh. Phản biện không chỉ là người dân thắc mắc, chính quyền giải thích, mà còn là người dân đóng góp ý kiến, chính quyền sửa đổi.

Có thế, phản biện mới thực sự đạt tới hiệu quả của nó, như ông Vũ Trọng Kim nói ở câu tiếp theo: “Như vậy, phản biện xã hội sẽ làm tăng thêm tính dân chủ, đồng thuận hơn mà thôi chứ không có gì làm khó dễ cả”.

Tiến sĩ hóa cán bộ Thành ủy Hà Nội

Đại diện cho Sở Nội vụ Hà Nội trả lời phỏng vấn báo chí, Tiến sĩ Lê Anh Sắc - thành viên soạn thảo Chiến lược cán bộ, công chức khối chính quyền TP - cho biết, trong đội ngũ cán bộ, công chức có hai khối: chỉ huy và thừa hành. “Chúng tôi cho rằng, trình độ của hai khối này ít nhất phải ngang nhau”.

Ông Lê Anh Sắc. Ảnh: VNN

Suy luận logic chưa cho phép hiểu ý nghĩa của phát biểu này. Thực tế chỉ có hai khả năng: trình độ hai khối hoặc chênh lệch, hoặc ngang nhau. Đại diện Sở Nội vụ nói “ít nhất phải ngang nhau” thì quả là khó hiểu.

Tuy nhiên, dù sao đó cũng chỉ là vấn đề câu chữ. Quan trọng hơn vẫn là ý tưởng: Hà Nội phấn đấu đến năm 2020 có 100% cán bộ diện Thành ủy quản lý có trình độ tiến sĩ. Mục tiêu này hết sức quan trọng, bởi theo ông Sắc, “trong hệ thống đào tạo của ta hiện nay cũng như thông lệ quốc tế thì đề xuất ra cái mới, có khả năng tư duy đột phá phải là những người đã được cấp bằng tiến sĩ, được công nhận bởi một hội đồng khoa học cấp nhà nước”. (VietNamNet, 16/9)

Ông Sắc nói vậy thì oai cho tiến sĩ mà thương cho những người "trót" có tư duy đột phá song lại không sở hữu bằng tiến sĩ.

Điều đáng nói là, thay vì có cơ chế khuyến khích và đưa người có khả năng tư duy đột phá vào bộ máy chính quyền, Thành phố lại quyết tâm nâng cao khả năng tư duy đột phá cho cán bộ bằng cách tiến sĩ hóa đội ngũ cán bộ, công chức. Chính từ ý tưởng có phần ngược đời đó mà Chiến lược cán bộ, công chức khối chính quyền TP đã ra đời.

Việc tiến sĩ hóa bộ máy quản lý cũng sẽ giúp thủ đô sánh ngang thành phố lớn và thủ đô ở các nước bạn. Ông Sắc bảo: “Nhìn thấy đội ngũ cán bộ, công chức của người ta, thực sự tôi cảm thấy rất thèm. Tôi nghĩ không có lý do gì, mình không bằng người ta được”.

Quả đúng vậy, chẳng có lý do gì ta không bằng bạn bằng bè. Không chừng còn có thể vượt xa, nếu tính về mật độ tiến sĩ trên đầu người.

Nguyên Phó Thủ tướng “là người hay cãi”

Chia sẻ “bí quyết” trở thành Phó Thủ tướng, ông Vũ Khoan hài hước: “Tôi là người hay cãi”. (VietNamNet, 12/9)

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan. Ảnh: VNN

Cụ thể hơn, “tôi hay phản biện và lật ngược vấn đề. Từ đó, tôi mới nhận được sự đánh giá cao của cấp trên. Tóm lại là tôi phải chịu khó mày mò, có ý kiến độc lập và luôn có sáng kiến mới” - ông Khoan cho biết.

Ở đây, điểm rất quan trọng mà nguyên Phó Thủ tướng đề cập là “sự đánh giá cao của cấp trên”. Trên thực tế, người tài không ít nhưng nếu những ý kiến của họ không được cấp trên lắng nghe, bản thân họ không được trọng dụng, hay nói như ông Vũ Khoan, họ không gặp “minh chủ”, thì dần dần hiền tài cũng chẳng còn “hay cãi”, “mày mò”, “có sáng kiến mới” nữa.

Như vậy, tạm thời có thể khái quát bí quyết để thành công trong sự nghiệp là: hay cãi (tức có suy nghĩ độc lập, có khả năng phản biện) + may mắn gặp được “minh chủ”.

Vậy, làm thế nào để gặp được “minh chủ”? Câu trả lời là: Phụ thuộc may mắn, hoặc nếu không, phải có một cơ chế nào đó khả dĩ để giảm thiểu sự phụ thuộc vào cá nhân lãnh đạo - vốn cũng là những con người, nhiều khi không tránh khỏi cảm tính và chủ quan.

“Bộ lọc” ấn tượng của VinaGame

Khi chơi các game online của Công ty CP dịch vụ phần mềm trò chơi Vina (VinaGame), nếu game thủ dùng những từ ngữ có liên quan đến từ “Hoàng Sa, Trường Sa”, thì “bộ lọc” (hệ thống kiểm soát) của VinaGame sẽ cảnh báo: “ngôn ngữ không phù hợp”, không cho hiển thị những từ ngữ trên trong nội dung chat.

Cộng đồng game thủ và blogger đã có phản ứng trước “hiện tượng” kỳ quặc này, và được nghe VinaGame thanh minh rằng Công ty không chỉ đưa vào “bộ lọc” những địa danh Việt Nam như “Hoàng Sa, Trường Sa”, mà còn chặn luôn cả các địa danh liên quan như Tây Sa, Tam Sa... trong nội dung trao đổi giữa các game thủ sử dụng sản phẩm của công ty.

Việc VinaGame tự kiểm duyệt, nói theo ngôn ngữ của giới trẻ bây giờ, chắc là để “cho nó lành”. Bà Lê Thị Ngọc Diệp, Phó TGĐ VinaGame, thể hiện rõ sự lo xa đó khi khẳng định: “Các sản phẩm của VinaGame phần lớn là hướng tới mục đích giải trí và chia sẻ thông tin; không có chức năng tạo thành diễn đàn có nội dung liên quan đến chính trị”. (Sài Gòn Tiếp Thị, 15/9)

Như vậy, tinh thần là các game thủ nên vui chơi, giải trí, chứ chẳng nên nhắc tới Hoàng Sa - Trường Sa làm gì, vì nhắc đến dù chỉ một từ trên chat ắt cũng là “tạo thành diễn đàn có nội dung liên quan đến chính trị”. Không lẽ vì sợ chính trị, “cho nó lành” mà đại diện VinaGame muốn thanh niên bỏ quên tình hình biển đảo quê hương và chủ quyền lãnh thổ - điều mà Chính phủ đã nỗ lực tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng trong thời gian gần đây?

Tất nhiên, một cách công bằng thì cũng phải nói rằng hiện tượng VinaGame tự kiểm duyệt còn xuất phát từ sự mập mờ của Thông tư 60 do liên Bộ Công an, Văn hóa - Thông tin và Bưu chính Viễn thông ban hành ngày 1/6/2006, nghiêm cấm dùng một số từ ngữ nhạy cảm về chính trị, thuần phong mỹ tục… trong game, nhưng lại không quy định cụ thể những từ “nhạy cảm”. Chính sự mập mờ, chung chung này cùng với sự thiếu ổn định trong chính sách, quy định của pháp luật nói chung đã khiến VinaGame “phát sốt phát rét” mà cầm đèn chạy trước ôtô!

May mắn là, cuối cùng, VinaGame đã cho phép xuất hiện các cụm từ Hoàng Sa, Trường Sa trên chương trình của mình.

Phát ngôn viên phải có thái độ dân chủ

Tại một khóa bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cho các cán bộ làm công tác phát ngôn, bà Gerda Meuer - giảng viên, GĐ điều hành Học viện Deutsche Welle (Đức) - đã nhấn mạnh về một vai trò của người phát ngôn là giúp thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công chúng. Để làm được điều này, theo bà, “phát ngôn viên phải minh bạch. Họ phải đưa ra những thông điệp, thông tin rõ ràng”. (VietNamNet, 15/9)

Bà Gerda Meuer. Ảnh: VNN

“Họ phải là những người có óc cởi mở, có thái độ dân chủ và phải có khả năng nói. Tôi muốn nhấn mạnh việc họ phải thực sự cởi mở và muốn nói chuyện với mọi người”.

Những điều bà Gerda Meuer gửi gắm tới đội ngũ cán bộ làm công tác phát ngôn thực sự đã khẳng định vai trò của nghề phát ngôn cũng như đề cập trực tiếp tới các phẩm chất mà phát ngôn viên phải có. Rõ ràng, họ không thể là “cái máy nói” như một bộ phận dư luận vẫn lầm tưởng. Nghề phát ngôn cũng không phải đơn thuần là làm nhiệm vụ truyền đạt lại y nguyên những điều cấp trên hoặc cơ quan chỉ đạo, trong tư thế “đối đầu” với báo chí.

Thực chất, trong một xã hội truyền thông, phát ngôn viên là cầu nối (hay như từ bà Gerda Meuer dùng là “kênh quan hệ”) giữa chính quyền bộ, ngành, địa phương, các cơ quan, tổ chức, với báo chí. Thông qua kênh này, chính quyền và các cơ quan, tổ chức giúp báo chí (và tiếp sau đó là công chúng) hiểu được các vấn đề mà công chúng quan tâm hoặc có nhu cầu tìm hiểu.

Và như thế, phát ngôn viên phải là lực lượng hợp tác cùng báo chí và góp phần vào sự nghiệp chung của giới truyền thông là xây dựng một xã hội cởi mở, minh bạch thông tin.

Bất đồng về dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Với vốn đầu tư khoảng 38 tỷ USD, nếu được phê duyệt, đây sẽ là dự án lớn nhất trong lịch sử giao thông Việt Nam. Và nếu thành công, theo Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, dự án sẽ giúp hành khách đi tàu từ Hà Nội vào TP HCM chỉ mất 5 tiếng rưỡi.

Tuy nhiên, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) lại “phản biện” rằng dự án thiếu khả thi vì số vốn đầu tư khá lớn. Để tuyến đường sắt cao tốc hoạt động hiệu quả, thì một nửa hành khách phải mua vé bằng vé máy bay, một nửa khác được mua bằng 1/2 vé máy bay.

Đáp trả lại phản biện của JICA, TGĐ Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam Nguyễn Hữu Bằng tuyên bố: “Với mức độ an toàn của đường sắt cao tốc, số người chết vì TNGT sẽ giảm đi. Do đó, dù hiệu quả đầu tư chưa hấp dẫn, Nhà nước vẫn đầu tư... Tôi đề nghị JICA sửa lại kết luận của báo cáo”. (Dân Trí, VnExpress, 16/9)

Đi sâu phân tích về kỹ thuật là việc của các nhà chuyên môn. Ở đây, chỉ thấy nổi lên một vài thắc mắc: Đối với những “công trình thế kỷ”, “đại dự án” như thế này, tất cả các bên tham gia, dù là Nhà nước hay tư nhân, đều phải hết sức cẩn trọng khi xem xét tính khả thi, hiệu quả kinh tế, cũng như những tác động của đại dự án tới môi trường...

Cứ theo logic bình thường mà xét, nếu vé tàu bằng giá vé máy bay, thì ai dư thời gian đi tàu (cho dù là tàu nhanh)? Ngoài ra, tại sao khi thấy yếu tố khả thi còn chưa biết thế nào, mà một số quan chức ngành Giao thông Việt Nam lại vẫn nhất quyết muốn lao ngay vào “công trình thế kỷ” này?

Và dù lãnh đạo ngành đường sắt có hăng hái đầu tư quá đi nữa thì cũng có đến mức phải yêu cầu một tổ chức khoa học độc lập của nước ngoài sửa lại báo cáo của họ cho phù hợp ý mình, như thế này không: “Với lợi ích xã hội như vậy, tôi đề nghị JICA sửa lại kết luận của báo cáo”.

Gia đình một Thứ trưởng tặng gần 800 triệu tiền phúng điếu

Xin được bầu đây là hành động ấn tượng của tuần này: Toàn bộ số tiền phúng điếu trong lễ tang của thân phụ Thứ trưởng C.M.Q. vào ngày 8/9 vừa qua, gồm 785 triệu, đã được trao tặng cho người nghèo và bệnh nhân tại TP HCM và Bình Phước. (Dân Trí, 14/9)

Các vị lãnh đạo, quan chức cao cấp rất nên noi gương Thứ trưởng Q. Vì, trong thực tế, ở những trường hợp tương tự, việc quan chức nhận một khoản tiền phúng điếu lớn đến như vậy không thể không khiến người dân có suy nghĩ rằng, ngoài phần tình cảm, chia buồn, thì một phần không nhỏ số tiền quan chức nhận được là do cương vị mà họ đang nắm giữ.

Vậy nên hành động của vị thứ trưởng không chỉ là một nghĩa cử đối với những người dân có hoàn cảnh khó khăn, mà còn có tác dụng củng cố niềm tin của người dân dành cho chính quyền, và đấy mới là vấn đề quan trọng hơn cả.

Đoan Trang

04/09/2009

(TuanVietNam) - Phần tổng hợp "Phát ngôn & Hành động ấn tượng" tuần này là chuỗi những sự việc đã rõ ràng hoặc còn mông lung, gây lạc quan hoặc còn bi quan.

Một "đường lưỡi bò" vô căn cứ

Yêu sách 80% diện tích mặt biển Đông thể hiện qua bản đồ “đường lưỡi bò” của Trung Quốc đang khiến dư luận bất bình.

Cùng với việc đưa ra những căn cứ về địa lý, lịch sử và pháp lý quốc tế để khẳng định "đưỡng lưỡi bò" mà Trung Quốc đưa ra là đòi hỏi quá vô lý, Thạc sĩ Hoàng Việt - người chuyên nghiên cứu về "đường lưỡi bò" - phát biểu trên Tuổi Trẻ (3/9):

Thạc sĩ Vũ Hoàng Việt (Ảnh: Tuổi Trẻ)

"Vùng nước nằm trong "đường lưỡi bò" chiếm 80% diện tích biển Ðông mà Trung Quốc cho là "vùng nước lịch sử" là không thể chấp nhận được. Cộng đồng quốc tế chưa bao giờ ghi nhận một yêu sách như vậy và sẽ không chấp nhận một vùng biển lớn vào loại nhất, nhì thế giới lại nằm dưới quyền tài phán của duy nhất một nước.

Yêu sách về "đường lưỡi bò" này không chỉ vi phạm quyền lợi của VN mà còn đụng chạm tới quyền lợi của hầu hết các quốc gia trong khu vực ASEAN cũng như các quốc gia liên quan.

Nếu yêu sách chiếm gần 80% toàn bộ biển Ðông được chấp nhận, tất cả tàu thuyền qua lại vùng biển này đều phải được sự cho phép của chính quyền Trung Quốc mới được phép lưu thông. Chưa kể tất cả tài nguyên trong vùng biển này từ tài nguyên sinh vật đến tài nguyên không sinh vật đều thuộc quyền kiểm soát của Trung Quốc. Quyền tự do lưu thông trên biển cả sẽ bị đe dọa nghiêm trọng, thương mại quốc tế qua vùng biển này sẽ bị Trung Quốc khống chế".

Mô hình kinh tế của VN vận động không giống ai?

Ông Vũ Đình Ánh

Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu giá cả Bộ Tài chính Vũ Đình Ánh, trên VnExpress (01/9), đem tới hai nhận định có thể tạo nên những suy luận lạc quan hoặc bi quan.

Thứ nhất, ông cho rằng trong những tháng còn lại của năm khó xảy ra chuyện tăng giá đột biến. Tính đến tháng 8, CPI mới tăng 3,47%. Như vậy, 4 tháng còn lại của năm dù giá cả hàng hóa có tăng đột biến đi chăng nữa thì lạm phát chỉ dừng lại ở con số 7%.

"Diễn biến giá như hiện nay là điều đáng mừng cho phép chúng ta thở phào yên tâm", ông Ánh nhận định.

Người lạc quan thì sẽ nghĩ như ông Phó viện trưởng, còn người bi quan thì lo lắng bảo giá tiêu dùng không tăng vọt ngay bây giờ mà sẽ "đói góp no dồn", chờ đến đầu năm tới sẽ nhích lên cao, đặc biệt khi giá xăng chưa chịu ngồi yên và lộ trình giá điện được ấn định gia tăng vào tháng 3/2010 thì cũng nguy.

Ừ thì cứ lạc quan trước đi, ở thời điểm hiện nay, với mong đợi Chính phủ có chính sách kiểm soát được đường đi của các chỉ số giá tiêu dùng. Ví dụ, Chính phủ cần có quyết sách rõ ràng trước đề xuất về việc thực hiện gói kích cầu thứ hai khi mà gói kích cầu đầu tiên đang thực hiện được 2/3 - liệu có nên triển khai hay không?

Ông Lê Đức Thuý, Chủ tịch Uỷ ban Giám sát Tài chính Quốc gia khẳng định: "Tôi thuộc nhóm ủng hộ gói kích cầu thứ 2". Còn theo TS. Cao Sĩ Kiêm, thành viên Hội đồng tư vấn tiền tệ quốc gia: Trên cơ sở phân tích, đánh giá những hiệu quả mà gói kích cầu này mang lại thì chúng ta mới quyết định có nên tiếp tục gói kích cầu thứ hai nữa hay không.

Nhưng nhận định thứ hai của Phó viện trưởng Vũ Đình Ánh khó nói được là lạc quan hay bi quan:

"Thời gian qua, các chính sách giãn, giảm thuế của chúng ta mới nhằm vào mục đích khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất nhiều hơn hàng hóa để đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Tuy nhiên, sự thật thì ngược lại một số mặt hàng nguồn cung vẫn thiếu, giá vẫn cao nhu cầu vẫn nhiều.

Chẳng hạn như ôtô, ở các nước người ta áp dụng các biện pháp như đổi xe cũ lấy xe mới, hỗ trợ tiền, lãi suất cho người dân mua ôtô. Ở VN thì ngược lại, dân xếp hàng mua xe, hợp đồng nợ đến tận năm 2010 mà 11 liên doanh sản xuất vẫn không đáp ứng được. Điều này cho thấy mô hình kinh tế của VN vận động không giống một nước nào trên thế giới, do vậy, cần phải có những liều thuốc hợp lý. Giải pháp như thế nào chưa thể nói cụ thể, song cần có sự nghiên cứu sâu từ các bộ ngành có liên quan...".

Xin mạn phép để luận bàn rằng: không phải chỉ riêng "mô hình kinh tế" của VN vận động không giống ai mà ở nhiều lĩnh vực khác như văn hóa, thể thao... cũng khiến người ta có cảm giác như thế. Cần có "liều thuốc hợp lý như thế nào" thì trước hết phải có người trình bày được một cách rõ ràng rằng đang có sự "không hợp lý" ở đâu, cụ thể ra sao. Chỉ sợ muốn trình bày cũng thật là khó!

Còn ít tiếng nói độc lập được lắng nghe

TS Vũ Thành Tự Anh (Ảnh: SGTT)

Theo TS Vũ Thành Tự Anh, ở Việt Nam, không có nhiều tiếng nói độc lập và "tiếng nói độc lập được lắng nghe thì còn ít hơn nữa".

Điều này chẳng thể coi là lạc quan về mặt xây dựng chính sách, nâng cao tiến hộ xã hội. Theo tiếng nói tương đối độc lập của ông Tự Anh thì "Hiện nay ở Việt Nam rất thiếu tiếng nói phản biện chính sách. Theo nguyên lý của điều khiển học, một hệ thống thiếu thông tin phản hồi có chất lượng sẽ không thể tự hoàn thiện.

Khi nền kinh tế của chúng ta ngày càng trở nên phức tạp thì những tiếng nói phản biện có tính xây dựng là rất quan trọng. Cần phải hình thành một lớp học giả có ý kiến độc lập và chịu trách nhiệm về ý kiến của mình". (Sài Gòn Tiếp Thị, 29/8)

Bộ trưởng né tránh rõ nhất ở câu hỏi nào?

Buổi đối thoại diễn ra từ 14h đến 17h30 ngày 31/8 tại Văn phòng Chính phủ (Ảnh: VNN)

Dưới đây là "bình chọn" kèm theo "bình luận" của bạn đọc VietNamNet sau buổi đối thoại trực tuyến của Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân và lãnh đạo các ngành Giáo dục, Lao động Xã hội, Văn hoá - Thể thao và Du lịch với chủ đề "Giáo dục – Đào tạo Việt Nam trước thềm năm học mới".

Bạn đọc Nguyễn Lê ở Nghệ Anh, chọn câu hỏi của bạn Nguyễn Xuân Thiện, nam, 28 tuổi, giáo viên trung học là hay nhất và ở ý 2: "Từ khi ở cương vị Bộ trưởng, Bộ trưởng đã đi khảo sát, thực tế việc quản lý, dạy và học tại các trường chưa? Bộ trưởng có thấy tình hình thực tế tại các trường này có như trong báo cáo của cấp dưới gửi lên không?"

Người đứng đầu ngành Giáo dục đã trả lời như sau: "mỗi lần tới địa phương, chúng tôi thường tìm gặp các thầy cô hiệu trưởng các trưởng tại tỉnh đó, trao đổi khoảng 2 tiếng, nêu hoạt động trong nhà trường, đánh giá chủ trương của Bộ và các vấn đề đặt ra."

Điều đó khiến cho một số người không khỏi nghĩ rằng, Bộ này đang "dựa vào báo cáo của các cấp từ dưới" mà chưa có sự sâu sát với thực tiễn của Thầy - Trò.

Nó cũng tựa như các đại biểu Quốc hội khi về tiếp xúc cử tri (thực chất là các cán bộ cơ sở có chọn lọc). Vì thế, nước không đến được ruộng của dân mà thuế thủy lợi vẫn thu là bởi tại dân không chịu xây mương, không chịu đi tát, đi bơm chứ cơ quan thủy lợi vẫn có nhiều cố gắng. Các đại biểu QH ấy vẫn đồng tình như thế!

Và theo nhận xét của bạn đọc Nguyễn Lê, chính ở câu này, việc trả lời né tránh rõ nhất.

Bất trắc còn đó, tai nạn có thể xảy ra!

Em Cồ Quốc Duy

Hàng ngày, từ nhà ra phố, có bao nhiêu bất trắc vô hình và cả hữu hình bao quanh cuộc sống của người dân đô thị? Không ít! Hẳn là nhiều người, dẫu có lạc quan đến mấy thì vẫn phải lo gần lo xa mà thừa nhận điều đó.

Hãy xem, dây điện chằng chịt, trụ điện không được bao bọc cẩn thận, ổ gà, ổ trâu, ổ voi... đang bị đào xới, nắp cống hé mở, cây đổ, xe cộ búa xua, công trình xây dựng ngổn ngang... Sống lâu với sự thiếu an toàn đâm cũng thành quen.

Đến vừa rồi, với vụ rò điện làm một học sinh ở TPHCM bị thiệt mạng một cách đau lòng, hồi chuông báo động về một môi trường sống thiếu an toàn mới làm không ít người giật mình.

Em Cồ Quốc Duy,13 tuổi, ở P.5, Q.5, là con trai duy nhất đồng thời là cháu đích tôn của dòng họ, bị tử nạn vào tối 31/8 do trụ đèn chiếu sáng ở góc ngã tư Trần Hưng Đạo - Nguyễn Biểu bị rò điện. Trước đó, một tai nạn kinh hoàng khiến người dân hoảng loạn đã diễn ra khi một dây điện trung thế đứt làm đôi, rơi xuống mặt đường đang ngập nước gần 30cm. Và còn nhiều "cái bẫy chết người" khác trên đường phố...

"Một sự thật là thành phố nào cũng có rủi ro, rủi ro của đô thị bao giờ cũng cao hơn nông thôn nhiều lần, nhưng lại có một sự thật khác mà chúng ta phải nhìn nhận là thành phố của chúng ta hiện là một trong số những thành phố không chiến tranh nhưng lại có mức độ rủi ro khá cao và diễn ra khá thường xuyên, đến nỗi chúng ta tự trở nên trơ lì trước mỗi thông tin như thế. (...)

Một thành phố cho dù giàu có đến đâu, có nhiều phong cảnh đẹp, có nhiều nhà cao tầng, vô số ngân hàng và có lịch sử oai hùng đến mấy cũng sẽ giảm mất giá trị và trở nên vô nghĩa nếu con người sống trong đó không được an toàn, không được bảo vệ và phải chịu sức ép thường trực do luôn phải đối mặt với những rủi ro cao. Tiêu chuẩn đầu tiên và cao nhất để đánh giá về một thành phố sống tốt chính là mức độ an toàn con người sống trong đó...", giảng viên Nguyễn Minh Hòa (bộ môn Đô thị học, ĐH KHXH&VN TP.HCM) lên tiếng trên Tuổi Trẻ (3/9).

Qua vụ việc này, đòi hỏi các cơ quan chức năng với trách nhiệm của mình và cả người dân với lối sống của mình phải nhìn vào sự thật. Người có lạc quan mấy cũng không thể nói rằng những bất trắc, tai họa nơi công cộng là "lỗi tại ông trời"!

E dè và ngợi khen

Hình ảnh Công Vinh trên tờ Record của Bồ Đào Nha

Đó là trường hợp của tiền đạo Công Vinh của Việt Nam nay đang mang màu áo của CLB Leixoes (Bồ Đào Nha, từng đứng thứ 6 trong bảng xếp hạng mùa giải trước).

Trước khi Công Vinh sang Bồ Đào Nha thì báo chí trong nước tỏ ra bình tĩnh, trì hoãn sự lạc quan lại, để chờ xem tình hình thế nào. Cũng đúng, vì không phải cứ có cầu thủ xuất ngoại là đã vội mừng. Cứ tự khen nhau trong khi nền bóng đá trong nước còn ì ạch, lắm chuyện trái ngang và trái bóng thì vẫn luôn tròn, mọi chuyện đều có thể xảy ra, có khi thành... lạc quan tếu.

Và rồi trong hai trận đấu đầu tiên, tuy chỉ được ra sân trong ít phút nhưng Công Vinh đều ghi mỗi trận một bàn thắng, góp phần đem lại chiến thắng cho Leixoes. Báo chí xứ Bồ bắt đầu thay vì xăm xoi quay sang ngợi khen cầu thủ đến từ đất nước còn ít nổi danh về bóng đá.

“Vào sân từ phút 46, Công Vinh đã trở thành tâm điểm chú ý của các CĐV Leixoes. Vinh là một tiền đạo có phẩm chất tốt, đặc biệt là tốc độ, kỹ thuật và khả năng dứt điểm bằng cả hai chân. Đây thực sự là màn ra mắt đáng nhớ của tân binh này trên đất Bồ Đào Nha”.

Thêm một thông tin bên lề về Công Vinh, coi như chút dư vị vui vẻ để ngày cuối tuần lạc quan hơn: Trước khi tiền đạo xứ Nghệ này lên đường sang Bồ thi đấu, anh đã tung cú sút... "giữ bồ" bằng cách công bố trước báo giới người yêu mình là ca sĩ Thủy Tiên. Đây là điều mà bấy lâu cả hai vẫn ấp úng và cũng là điều mà các "fan trẻ" của họ mong đợi, về một kết cục giống kiểu cặp đôi "Beck - Posh" ở nước Anh. Nếu thiếu "sự vụ" này thì các trang báo văn hóa - văn nghệ tuần qua của ta chắc còn "nhạt nhòa" lắm lắm!

Danh Anh